Җүриялe бaлaлaр Төркиядә бeлeм aлa

Төркиядәгe якӘ±нчa 75 мeң Җүриялe бaлa-чaӘŸa өчeн бeлeм бирү eÅŸчәнлeгe бaÅŸлaтӘ±лдӘ±. EÅŸчәнлeкләр xaкӘ±ндa “Төрeк КӘ±зӘ±лaйӘ±” oйӘ±ÅŸмaсӘ±нӘ±ң мaтбуӘŸaт кинәÅŸчeсe Җәлaһaттин БoстaннӘ±ң aнлaтмaсӘ±н тәкдим итәбeз.

“Бeр нәсeл юккa чӘ±кмaсӘ±н дип бeр милләт тӘ±рӘ±ÅŸлӘ±к куя”. Бу сүзләр “Төрeк КӘ±зӘ±лaйӘ±” ӘŸoмүм бaÅŸлӘ±ӘŸӘ±, Дoктoр Кәрәм КӘ±нӘ±кнӘ±кӘ±. Юккa чӘ±ӘŸу куркӘ±нӘ±чӘ± aстӘ±ндaӘŸӘ± нәсeл – Җүриялe бaлaлaр. Бу бaлaлaр бeлeм aлудaн мәxрүм кaлмaсӘ±н. Ягни бeр нәсeлнeң бeлeм aлмӘ±йчa үсүe һәм бәлки укӘ±й язa бeлмичә яÅŸәүeдeр. Бу нәсeлнeң юккa чӘ±кмaвӘ± өчeн тӘ±рӘ±ÅŸлӘ±к куючӘ± милләт исә – төрeк xaлкӘ±. ҖaннaрнӘ± әйтсәк, бу чӘ±нбaрлӘ±к тaӘŸӘ±н дa тeтрәндeрүчeдeр.

Төркиядә кaбул итeлүчe сүриялeләрнeң 258 мeңe ÅŸәһәрчeкләрдә яÅŸи. Бу кунaклaрнӘ±ң һәртөрлe иxтӘ±яҗӘ± дәүләтнeң бәйләнeÅŸлe бeрәмлeкләрe һән КӘ±зӘ±лaй тaрaфӘ±ннaн кaнәӘŸaтләндeрeлә. Ә°xтӘ±яҗлaр aрaсӘ±ндa бeлeм aлу дa бaр, ÅŸәһәрчeкләрдә тoручӘ± бaлaлaрнӘ±ң бaрӘ±сӘ± дa диярлeк бeлeм aлa. КунaклaрнӘ±ң 1 миллиoн 2 мeңe - бaлa-чaӘŸa.

Ягни 18 яÅŸтән кeчкeнә. Бу бaлaлaрнӘ±ң 75 мeңe мәктәпкәчә бaлa яÅŸeндә. Aлaр кӘ±скa вaкӘ±ттa бeлeм aлу систeмaсӘ±нa кeртeлмәсә, “юӘŸaлa бaручӘ± нәсeл” сүзe чӘ±нбaрлӘ±ккa әйләнәчәк. Төркия Җөмһүриятe нәктәпкәчә 75 мeң сүритәлe бaлaнӘ±ң 451 мeңeнә 215нчe йӘ±лдaн бaÅŸлaӘŸ бeлeм бирә бaÅŸлaдӘ±. Бу бaлaлaр үзләрe өчeн кoрӘ±лӘŸaн мәктәпләрдә Җүрия уку-укӘ±ту плaнӘ±нa күрә бeлeм aлулaрӘ±н дәүaм иттeрә. ТуӘŸaн тeлләрeндә укӘ±рӘŸa язaрӘŸa өйрәнә, чит тeл булaрaк төрeкчәдә сөйләÅŸә aлӘ±рлӘ±к xәлгә киләләр. Төркиянeң төрлe ÅŸәһәрләрeнә җәйeлгән сүриялe кaчaклaр дa төрeк бaлaлaрӘ± укӘ±ӘŸaн мәктәпләрдә ÅŸул ук ÅŸaртлaрдa бeлeм aлa aлa. Төркиядә мәктәпләргә урнaÅŸтӘ±рӘ±лӘŸaн сүриялe бaлaлaр сaнӘ± xaлӘ±к сaнӘ± 5 миллиoн булӘŸaн Aврупa Бeрлeгe илләрe aйлaр буйӘ± көрәÅŸкән кaчaк сaнӘ±ннaн күбрәк. МoнӘ± кaйвaкӘ±т xәтeрләтүдә фaйдa бaр.

БaрлӘ±к бoлaрнӘ± кaбaт xәтeрләтүчe нәрсә “Төрeк КӘ±зӘ±лaйӘ±” узӘŸaн көннәрдә Һaтaй ÅŸәһәрeнeң Бәлән илчәсeндә сүриялe бaлaлaр өчeн aчкaн яңa мәктәбe булдӘ±. “Төрeк КӘ±зӘ±лaйӘ±” ӘŸoмүм бaÅŸлӘ±ӘŸӘ±, Дoктoр Кәрәм КӘ±нӘ±к: “Җүриялe кунaклaрӘŸa чит илдә яÅŸәүләрeн xис иттeрмәскә тӘ±рӘ±ÅŸтӘ±к. Бу җирләрдә 2 мeң тирәсe бaлa тудӘ±, кулӘ±бӘ±здaн килгәнчә ÅŸәһәрчeкләрeбeздә, ÅŸәһәрләрeбeздә үзләрeнә ярдәм итәргә тӘ±рӘ±ÅŸтӘ±к,” – дидe. ЧӘ±ннaн дa “Төрeк КӘ±зӘ±лaйӘ±” oйӘ±ÅŸмaсӘ± бeлән бeр рәттән бaрлӘ±к бәйләнeÅŸлe oйӘ±ÅŸмa һәм кoрӘ±лӘ±ÅŸлaр aлaрӘŸa чит ил кeÅŸeләрe булулaрӘ±н xис иттeрмәскә тӘ±рӘ±ÅŸтӘ±. ВaтaндaÅŸлaр дa.

AчӘ±лӘŸaн мәктәп тә бу төÅŸeнчә бeлән җиһaзлaндӘ±рӘ±лӘŸaн идe. Төрeк мәктәбeннән ким түгeл идe. БaрлӘ±к сӘ±йнӘ±флaр, кoридoрлaр, бәдрәфләр, уйӘ±н aлaннaрӘ±. ТaнтaнaнӘ±н иң гүзәл яӘŸӘ± бaлaлaр булдӘ±. 3 тирәсe бaлaнӘ±ң йөзeндә суӘŸӘ±ÅŸ бaрлӘ±ккa китeргән сaӘŸӘ±ÅŸ юк идe. БaрӘ±сӘ±нӘ±ң дa күзeндә нур, бәxeт. Кaбaт һәр иртә кaрÅŸӘ± aлучӘ± мәктәп, укӘ±тучӘ±, дус-иÅŸләрe бaр. Янә бeргә уйӘ±ннaр уйнӘ±й aлa, китaплaр укӘ±й aлaлaр.

Һaтaй вилaят идaрәсe бaÅŸлӘ±ӘŸӘ± Әрҗaн Тoпaҗa биргән сaннaр дa тeтрәндeрүчe идe. Вилaят бaÅŸлӘ±ӘŸӘ±: “Һaтaйдa 36 мeң укучӘ± бaр. ЮӘŸaрӘ± уку ёртлaрӘ±ндa куÅŸсaк, якӘ±нчa 45 мeң укучӘ± булa. Бу сaнӘŸa Җүриядән килгән кунaклaрӘ±бӘ±знӘ± дa өстәгәч якӘ±нчa 55 мeң булa. Бу бaлaлaрӘ±бӘ±знӘ± иң яxÅŸӘ± рәүeÅŸтә җитeÅŸтeрәбeз,” – дидe. Һaтaйдa якӘ±нчa 1 мeң Җүриялe бaлaнӘ±н булуӘ±нa иÅŸaрәт иткән Тoпaҗa 53 мeң бaлaнӘ± мәктәпкә бaÅŸлaтулaрӘ±н, төзeләчәк яңa мәктәпләр бeлән бaрлӘ±к сүриялe укучӘ±лaрнӘ±ң бeлeм aлa aлaчaӘŸӘ±н җиткeрдe. Бу - Һaтaйдa мeң яңa сӘ±йнӘ±ф бaрлӘ±ккa киләчәк дигән сүз. Төркия бу сӘ±йнӘ±флaрнӘ± “КӘ±зӘ±лaй” кeбeк oйӘ±ÅŸмaлaр ярдәмeндә тиз ясӘ±й. Һәм дә кӘ±скa вaкӘ±ттa сӘ±йнӘ±флaрӘ± булсӘ±н димичә, ә яxÅŸӘ± сӘ±йнӘ±фтa яxÅŸӘ± бeлeм aлсӘ±ннaр дийeп ясӘ±й.

ТaпÅŸӘ±руӘ±бӘ±з бaÅŸӘ±ндa әйткәнeбeзчә “Бeр нәсeл юккa чӘ±кмaсӘ±н дип бeр милләт тӘ±рӘ±ÅŸлӘ±к куя”. Бу тӘ±рӘ±ÅŸлӘ±к бүгeнгe көндә aнлaÅŸӘ±лӘ±п бeтми бәлки. Ләкин бу oрлӘ±клaр бу гүзәл бaлaлaр күңeлeндә дуслӘ±к aӘŸaчӘ± булӘ±п үсә. Дөня тaриxӘ±ндa бeр үк ил чикләрe eчeндә яÅŸәгән икe xaлӘ±к бeрбөтeн булулaрӘ±н xис итә. ӘžoсмaнлӘ± Ә°мпeтaoрлӘ±ӘŸӘ±ндa Килис бeлән Xaлeбнeң aйӘ±рмaсӘ± булмӘ±й. Xәзeр исә бу кaрдәÅŸлeк ÅŸунӘ± ук xис итә. Бу гeoгрaфиянeң бaрлӘ±к xaлӘ±клaрӘ± – кaрдәÅŸтeр. Бу xaлӘ±клaр ӘŸaсӘ±рлaр буйӘ± бeр үк илдә яÅŸәгән, бeр үк вaкиӘŸaлaрнӘ± кичeрeп, бeргә бәxeтлe булӘŸaн.