Җүриялe бaлaлaр Төркиядә бeлeм aлa
Төркиядән ярдәмнәр 18

Төркиядәгe якӘ±нчa 75 мeң Җүриялe бaлa-чaӘa өчeн бeлeм бирү eÅчәнлeгe бaÅлaтӘ±лдӘ±. EÅчәнлeкләр xaкӘ±ндa “Төрeк КӘ±зӘ±лaйӘ±” oйӘ±ÅмaсӘ±нӘ±ң мaтбуӘaт кинәÅчeсe Җәлaһaттин БoстaннӘ±ң aнлaтмaсӘ±н тәкдим итәбeз.
“Бeр нәсeл юккa чӘ±кмaсӘ±н дип бeр милләт тӘ±рӘ±ÅлӘ±к куя”. Бу сүзләр “Төрeк КӘ±зӘ±лaйӘ±” Әoмүм бaÅлӘ±ӘӘ±, Дoктoр Кәрәм КӘ±нӘ±кнӘ±кӘ±. Юккa чӘ±Әу куркӘ±нӘ±чӘ± aстӘ±ндaӘӘ± нәсeл – Җүриялe бaлaлaр. Бу бaлaлaр бeлeм aлудaн мәxрүм кaлмaсӘ±н. Ягни бeр нәсeлнeң бeлeм aлмӘ±йчa үсүe һәм бәлки укӘ±й язa бeлмичә яÅәүeдeр. Бу нәсeлнeң юккa чӘ±кмaвӘ± өчeн тӘ±рӘ±ÅлӘ±к куючӘ± милләт исә – төрeк xaлкӘ±. ҖaннaрнӘ± әйтсәк, бу чӘ±нбaрлӘ±к тaӘӘ±н дa тeтрәндeрүчeдeр.
Төркиядә кaбул итeлүчe сүриялeләрнeң 258 мeңe Åәһәрчeкләрдә яÅи. Бу кунaклaрнӘ±ң һәртөрлe иxтӘ±яҗӘ± дәүләтнeң бәйләнeÅлe бeрәмлeкләрe һән КӘ±зӘ±лaй тaрaфӘ±ннaн кaнәӘaтләндeрeлә. Ә°xтӘ±яҗлaр aрaсӘ±ндa бeлeм aлу дa бaр, Åәһәрчeкләрдә тoручӘ± бaлaлaрнӘ±ң бaрӘ±сӘ± дa диярлeк бeлeм aлa. КунaклaрнӘ±ң 1 миллиoн 2 мeңe - бaлa-чaӘa.
Ягни 18 яÅтән кeчкeнә. Бу бaлaлaрнӘ±ң 75 мeңe мәктәпкәчә бaлa яÅeндә. Aлaр кӘ±скa вaкӘ±ттa бeлeм aлу систeмaсӘ±нa кeртeлмәсә, “юӘaлa бaручӘ± нәсeл” сүзe чӘ±нбaрлӘ±ккa әйләнәчәк. Төркия Җөмһүриятe нәктәпкәчә 75 мeң сүритәлe бaлaнӘ±ң 451 мeңeнә 215нчe йӘ±лдaн бaÅлaӘ бeлeм бирә бaÅлaдӘ±. Бу бaлaлaр үзләрe өчeн кoрӘ±лӘaн мәктәпләрдә Җүрия уку-укӘ±ту плaнӘ±нa күрә бeлeм aлулaрӘ±н дәүaм иттeрә. ТуӘaн тeлләрeндә укӘ±рӘa язaрӘa өйрәнә, чит тeл булaрaк төрeкчәдә сөйләÅә aлӘ±рлӘ±к xәлгә киләләр. Төркиянeң төрлe Åәһәрләрeнә җәйeлгән сүриялe кaчaклaр дa төрeк бaлaлaрӘ± укӘ±Әaн мәктәпләрдә Åул ук Åaртлaрдa бeлeм aлa aлa. Төркиядә мәктәпләргә урнaÅтӘ±рӘ±лӘaн сүриялe бaлaлaр сaнӘ± xaлӘ±к сaнӘ± 5 миллиoн булӘaн Aврупa Бeрлeгe илләрe aйлaр буйӘ± көрәÅкән кaчaк сaнӘ±ннaн күбрәк. МoнӘ± кaйвaкӘ±т xәтeрләтүдә фaйдa бaр.
БaрлӘ±к бoлaрнӘ± кaбaт xәтeрләтүчe нәрсә “Төрeк КӘ±зӘ±лaйӘ±” узӘaн көннәрдә Һaтaй Åәһәрeнeң Бәлән илчәсeндә сүриялe бaлaлaр өчeн aчкaн яңa мәктәбe булдӘ±. “Төрeк КӘ±зӘ±лaйӘ±” Әoмүм бaÅлӘ±ӘӘ±, Дoктoр Кәрәм КӘ±нӘ±к: “Җүриялe кунaклaрӘa чит илдә яÅәүләрeн xис иттeрмәскә тӘ±рӘ±ÅтӘ±к. Бу җирләрдә 2 мeң тирәсe бaлa тудӘ±, кулӘ±бӘ±здaн килгәнчә Åәһәрчeкләрeбeздә, Åәһәрләрeбeздә үзләрeнә ярдәм итәргә тӘ±рӘ±ÅтӘ±к,” – дидe. ЧӘ±ннaн дa “Төрeк КӘ±зӘ±лaйӘ±” oйӘ±ÅмaсӘ± бeлән бeр рәттән бaрлӘ±к бәйләнeÅлe oйӘ±Åмa һәм кoрӘ±лӘ±Åлaр aлaрӘa чит ил кeÅeләрe булулaрӘ±н xис иттeрмәскә тӘ±рӘ±ÅтӘ±. ВaтaндaÅлaр дa.
AчӘ±лӘaн мәктәп тә бу төÅeнчә бeлән җиһaзлaндӘ±рӘ±лӘaн идe. Төрeк мәктәбeннән ким түгeл идe. БaрлӘ±к сӘ±йнӘ±флaр, кoридoрлaр, бәдрәфләр, уйӘ±н aлaннaрӘ±. ТaнтaнaнӘ±н иң гүзәл яӘӘ± бaлaлaр булдӘ±. 3 тирәсe бaлaнӘ±ң йөзeндә суӘӘ±Å бaрлӘ±ккa китeргән сaӘӘ±Å юк идe. БaрӘ±сӘ±нӘ±ң дa күзeндә нур, бәxeт. Кaбaт һәр иртә кaрÅӘ± aлучӘ± мәктәп, укӘ±тучӘ±, дус-иÅләрe бaр. Янә бeргә уйӘ±ннaр уйнӘ±й aлa, китaплaр укӘ±й aлaлaр.
Һaтaй вилaят идaрәсe бaÅлӘ±ӘӘ± Әрҗaн Тoпaҗa биргән сaннaр дa тeтрәндeрүчe идe. Вилaят бaÅлӘ±ӘӘ±: “Һaтaйдa 36 мeң укучӘ± бaр. ЮӘaрӘ± уку ёртлaрӘ±ндa куÅсaк, якӘ±нчa 45 мeң укучӘ± булa. Бу сaнӘa Җүриядән килгән кунaклaрӘ±бӘ±знӘ± дa өстәгәч якӘ±нчa 55 мeң булa. Бу бaлaлaрӘ±бӘ±знӘ± иң яxÅӘ± рәүeÅтә җитeÅтeрәбeз,” – дидe. Һaтaйдa якӘ±нчa 1 мeң Җүриялe бaлaнӘ±н булуӘ±нa иÅaрәт иткән Тoпaҗa 53 мeң бaлaнӘ± мәктәпкә бaÅлaтулaрӘ±н, төзeләчәк яңa мәктәпләр бeлән бaрлӘ±к сүриялe укучӘ±лaрнӘ±ң бeлeм aлa aлaчaӘӘ±н җиткeрдe. Бу - Һaтaйдa мeң яңa сӘ±йнӘ±ф бaрлӘ±ккa киләчәк дигән сүз. Төркия бу сӘ±йнӘ±флaрнӘ± “КӘ±зӘ±лaй” кeбeк oйӘ±Åмaлaр ярдәмeндә тиз ясӘ±й. Һәм дә кӘ±скa вaкӘ±ттa сӘ±йнӘ±флaрӘ± булсӘ±н димичә, ә яxÅӘ± сӘ±йнӘ±фтa яxÅӘ± бeлeм aлсӘ±ннaр дийeп ясӘ±й.
ТaпÅӘ±руӘ±бӘ±з бaÅӘ±ндa әйткәнeбeзчә “Бeр нәсeл юккa чӘ±кмaсӘ±н дип бeр милләт тӘ±рӘ±ÅлӘ±к куя”. Бу тӘ±рӘ±ÅлӘ±к бүгeнгe көндә aнлaÅӘ±лӘ±п бeтми бәлки. Ләкин бу oрлӘ±клaр бу гүзәл бaлaлaр күңeлeндә дуслӘ±к aӘaчӘ± булӘ±п үсә. Дөня тaриxӘ±ндa бeр үк ил чикләрe eчeндә яÅәгән икe xaлӘ±к бeрбөтeн булулaрӘ±н xис итә. ӘoсмaнлӘ± Ә°мпeтaoрлӘ±ӘӘ±ндa Килис бeлән Xaлeбнeң aйӘ±рмaсӘ± булмӘ±й. Xәзeр исә бу кaрдәÅлeк ÅунӘ± ук xис итә. Бу гeoгрaфиянeң бaрлӘ±к xaлӘ±клaрӘ± – кaрдәÅтeр. Бу xaлӘ±клaр ӘaсӘ±рлaр буйӘ± бeр үк илдә яÅәгән, бeр үк вaкиӘaлaрнӘ± кичeрeп, бeргә бәxeтлe булӘaн.